Eş Seçiminde Kadınlar

Eş seçiminde erkek kadar kadın da söz sahibidir. Evlilikte kadının iradesini gösteren bir başka örnek de Köroğlu Destanı’nda bulunmaktadır, ivaz Han, Türkmen çadırı önünde Ahmet Serdar’ın kızım görür, kızı beğenir ve evlenmek ister. Kız, kim olduğunu sorunca “Kuroğlu’nun oğluyum” der. Kız “Kuroğlu’nun oğlu yok, senin kim olduğun belli değil. Köle gibi bir şeysin ben sana var­mam” der.

Eş seçiminde kadınlar da erkekler de kendi ailelerinin yaşama seviyesine uy­gun eşleri tercih etmenin yamnda fikren anlaşmayı da istemektedirler.Reşideddin tercümesinde bulunan Oğuz Destam’nda Oğuz, her türlü ilim ve hünerde, ok atmada, kargı kullanma­da, kılıç çalmada ve bilgi hususunda âle­me ün saldıktan sonra babası Kara Han, Oğuz’u amcası Küz Han’ın kızı ile nişanladı. Oğuz, bu kadım evine getirdi, onu Tanrı’ya imana çağırdı. Kız kabul etme­yince Oğuz da onunla beraber olmayı reddetti. Kara Han oğlunun bu kızdan hoşlanmadığını anlayınca bu sefer Oğuz’ u diğer kardeşi Kür Han’ın kızı ile evlen­dirdi. Oğuz bu kızı da imana çağırdı. Bu kız da Oğuz’un inancını paylaşmayaca­ğım söyleyince Oğuz bu kızla da alâkası­nı kesti.

Kara Han, oğlunun her iki kız­dan da hoşlanmadığım anlayınca bu se­fer ona küçük kardeşi Or Han’ın kızını istedi. Bir gün Oğuz avdan dönerken bu kız ile karşılaştı ve ona şöyle dedi: “Eğer dediklerime uyar, onları kabul edersen seni zevceliğe alırım, yoksa öte­ki gelinler gibi senden uzak dururum”. Kız, “Ben senden bir parçayım, her ne emredersen ona baş eğer, itaat ederim. Küpenin bulunduğu yer bana kulak, saç­larını tutan çemberin bulunduğu yer ba­na baştır” diye cevap verdi. Oğuz bu kızla evlendi, ikisi de birbirlerine çok bağlıydılar.

Devrin geleneklerine uygun olarak ba­hadırlığını ispatlayan erkek evlenme hakkına sahip olmaktadır. Manas, Bey­rek, Kan Turalı, Oğuz, Semetey önce ok atmada, kılıç kuşanmada, ata binmede ve güreş tutmada üstünlüklerini ispat etmişler, hünerli birer yiğit oldukları çevreleri tarafından kabul edildikten sonra kendilerine münasip eş bulunmuş­tur. Kamkey, Bam Çiçek, Selcen Hatun, Or Han’ın kızı, Ayçörek bu ünlü yiğitle­re lâyık birer eş olarak görülmüşlerdir. Yetişme tarzları, hünerleri, dünya gö­rüşleri, güzellikleri ve vefaları ile destan ve efsane kahramanlarının yüklerini paylaşmış, onlara destek olmuş, zaman zaman yol göstericilik ve sezgileriyle on­ları tehlikelerden korumuşlardır.

Her bi­ri destan kahramanları yiğitler kadar şahsiyetli, güçlü, mensup oldukları top­lum tarafından sevilen ve sayılan önemli kadın karakterlerdir.