MÄ°TOLOJÄ°’DE KADIN

Mitoloji, efsaneler bilgisi demektir. Türk ve Ä°slâm dünyasında mitolojinin karşılığı “ilmi esatir”, ilm-i esatire ait masallar ise “üstûre”dir. Her iki kav­ramda da kahramanlar efsane kiÅŸilerdir. Milletlerin, kendilerine has efsane tipleri ve bu tiplerin etrafında dönüp dolaÅŸan üstûreleri vardır. Bir bakıma milletlerin dinî anlayış ve duygularından kaynakla­nan mitolojiler dinden de ayrıdırlar. Din ile mitolojiyi birbirinden ayıran en bü­yük unsur, insanoÄŸlunun anlayamadığı, izah edemediÄŸi fakat hayâl ettiÄŸi, ÅŸahit olduÄŸu kuvvetleri, olayları, birtakım arzu ve ihtirasları muhayyilesinde yoÄŸu­rarak kahramanlar yaratmış olmasıdır. Bunların etrafında masallar, yine mitos­lar, Türk ve Ä°slâm kaynaklarındaki adıy­la da üstûreler oluÅŸmuÅŸtur.

Mitolojilerin en eskileri, Asur-Babil, Mısır, Fenike, Kelt, Germen, Türk, Yu­nan ve Roma mitolojileridir.

Mitolojilerde erkekle kadının tuttuÄŸu yer aynı deÄŸildir. Gerçi kimi olaylar “ilâh”larm etrafmda cereyan eder, onlar ön plandadır, kimi olaylar “ilâhe”lerle örülmüştür, onlar baÅŸroldedir. Åžimdi biz, mitolojideki “kadın”ı, yani “ilâhe”yi ele alıyoruz. Ancak Türk mitolojisi daha önce verildiÄŸi için sadece dünya mitolojisinden örnekler vereceÄŸiz.