Azerbeycan’da Siyasî Evlilikler

Atabey Pehlivan’ın yukarıda belirtti­ğimiz oğullarından başka birçok da kız­ları vardı. Kızlarım komşu hükümdar ve emirler üe evlendirmişti. Nitekim onun kızlarından biri Ahlatşahlar (Ermenşahlar) dan Nasır ed-Dîn II. Sökmen ile evli idi. Atabey Pehlivan II. Sökmen’in ölü­mü (1185) üzerine kızının da yardımı ile Ahlat’a hakim olmak istedi. Bu maksat­la Ahlat önüne geldiği zaman, şehre ha­kim olan Begtemür ona elçiler ve kızı ile de mallar yollamıştı. Ancak bu sırada Selahaddin Eyyubî’nin işe karışması, Begtemür’e yaramış ve şehirde hakimi­yetini devam ettirmişti. Emir E mir an Ömer ve Kutluğ İnanç öteki kardeşleri Ebû Bekr’e karşı savaşarak mağlup ol­dular. Emir Erniran bu yenilgiden sonra Şirvan’a gitti. Şirvan-şah kendisine hüs­nü kabul göstererek ikramda bulunduğu t gibi, kızım da onunla nikahladı. Emir E miran bu sayede Gürcülerin de yardımım sağlamıştı.

Ebû Bekr bu sırada Gürcülere karşı mukavemet edemeye­ceğini anlayarak durumunu sağlamlaş­tırmak için bir Gürcü Prensesi ile evlen­mişti. Öte taraftan Sultan Celâl ed-Dîn Harezmşah’m kardeşi Gıyas ed-Dîn, Moğollar Önünden kaçarak, Irak’a yer­leştikten sonra Azerbaycan’a doğru hare kete geçti. Atabey Özbek onun bu bölge­deki harekâtım önleyebilmek için Nahci-van sahibesi olan kız kardeşi Melike Celaliye’yi Gıyas ed-Dîn ile evlendirdi. Si­yasî evliliklerden anlaşıldığı üzere ata­beylerin hatunlarının veya kız kardeşle­rinin iktaları vardı. Muhtemelen Nahci-van, Zahide Hatun ve Melike Celaliye Hatun’a, Hoy ise Melike Hatun’a ikta olarak verümişti.